Chăm sóc trẻ sơ sinh đã là một hành trình vất vả của các bậc cha mẹ đặc biệt là đối với những người có em bé lần đầu. Việc chăm sóc trẻ sơ sinh cần phải có kinh nghiệm, kỹ năng khéo léo, kiến thức cần thiết để chăm sóc bé phát triển tốt. Nhưng việc chăm sóc trẻ sơ sinh nhẹ cân sẽ khiến cha mẹ chật vật hơn rất nhiều. Trẻ sơ sinh nhẹ cân cần được chăm sóc như thế nào? Bổ sung những chất dinh dưỡng gì? Cho trẻ ăn gì?… là thắc mắc của hầu hết các phụ huynh có con nhẹ cân.
Trẻ sơ sinh nhẹ cân là như thế nào?
Trẻ sơ sinh có cân nặng khi sinh ra dưới 2,5kg được xem là trẻ nhẹ cân. Trẻ nhẹ cân bao gồm cả trẻ sinh non lẫn trẻ bị suy dinh dưỡng từ trong bụng mẹ. So với trẻ bình thường, việc chăm sóc trẻ nhẹ cân vất vả và khó khăn hơn rất nhiều.
Vì sinh non nên các chức năng tiêu hóa, hô hấp của trẻ đều chưa phát triển hoàn thiện, trẻ dễ bị suy hô hấp, mắc các bệnh lý về phổi như xuất huyết phổi, xẹp phổi. Còn trẻ suy dinh dưỡng từ trong bụng mẹ thì thường có nguy cơ bị hạ đường huyết do thiếu glycogen dự trữ.
Các dạng trẻ nhẹ cân
Trẻ nhẹ cân có các dạng như sau:
- Trẻ nhẹ cân được phân loại theo tuổi thai (trẻ nhẹ cân đủ tháng và nhẹ cân non tháng). Trẻ nhẹ cân dưới 37 tuần tuổi thai gọi là trẻ nhẹ cân non tháng.
- Theo sự cân đối (nhẹ cân cân đối và nhẹ cân không cân đối). Trẻ nhẹ cân không cân đối bề ngoài trông gầy mòn, giảm mô dưới da, da nhăn, đầu to, móng dài, da khô tróc vảy. Trẻ nhẹ cân cân đối thường có khe khớp sọ giãn, thóp trước rộng, chậm phát triển hành xương, trẻ lùn và vòng đầu nhỏ.
- Theo suy dinh dưỡng (nhẹ cân có gầy mòn và không gầy mòn). Trẻ gầy mòn là những trẻ chỉ có cân nặng thấp, còn chiều cao và vòng đầu bình thường.
Xem thêm: Cách chăm sóc trẻ nhẹ cân suy dinh dưỡng
Trẻ sơ sinh nhẹ cân phải làm sao?
Việc chăm sóc hàng ngày của trẻ nhẹ cân nên tuân thủ theo ba nguyên tắc chính là: Giữ ấm – Vệ sinh – Dinh dưỡng tốt:
1. Giữ ấm cho bé
Khi các bé sinh non mới chào đời, việc đầu tiên cần làm cho bé là giữ ấm để tránh bé bị phù cứng bì. Có 2 phương pháp chủ yếu giúp giữ ấm cho bé là phương pháp ủ ấm trong lồng ấp và phương pháp bà mẹ kangaroo.
Vậy 2 phương pháp này là gì?
– Phương pháp lồng ấp: phương pháp này cha mẹ không thực hiện được mà phải nhờ sự trợ giúp từ các y bác sĩ và bệnh viện.
+ Trẻ < 2kg cần được ủ ấm trong lồng ấp có nhiệt độ từ 33-34 độ C
+ Trẻ < 1,5kg cần được ủ ấm trong lồng ấp có nhiệt độ từ 34-35 độ C
+ Nhiệt độ trong phòng nuôi trẻ luôn được giữ ấm ở nhiệt độ từ 28-32 độ C.
– Phương pháp bà mẹ Kangaroo: Đây là biện pháp đơn giản và dễ thực hiện nhất, tránh mắc phải các bệnh dễ lây lan trong bệnh viện, đồng thời giúp gắn kết được tình cảm giữa mẹ và con. Mẹ hãy cho trẻ nằm da kề da trên lồng ngực mẹ, bên trên có phủ áo hoặc chăn. Biện pháp này giúp ủ ấm trẻ bằng chính nhiệt độ của mẹ. Nếu mẹ sinh xong còn quá yếu thì bố hoặc bất kỳ người thân trong gia đình đều có thể thực hiện biện pháp này để ủ ấm cho trẻ.
2. Vệ sinh – Theo dõi
Việc vệ sinh cho bé cũng là một cách để chăm sóc trẻ nhẹ cân tốt hơn. Mẹ hãy đảm bảo việc vệ sinh chăm sóc được vô khuẩn bằng cách tắm sạch cho bé hàng ngày bằng khăn mềm, nước ấm và sạch. Với bé sinh non thì cần tắm nửa người trên cho bé rồi lau khô, ủ ấm cho bé rồi mới tiếp tục tắm phần còn lại. Với những trẻ sinh quá non thì cần có kỹ thuật tắm bé trong lồng ấp.
Mẹ cũng nên thay băng rốn và thường xuyên sát khuẩn bằng cồn 70 độ để vệ sinh cho trẻ cho tới khi rốn khô và rụng.
Vì trẻ sinh non và nhẹ cân sẽ dễ có nguy cơ mắc phải các bệnh lý trong thời kỳ sơ sinh hơn những trẻ bình thường nên cha mẹ cần theo dõi, quan sát bé thật cẩn thận các dấu hiệu trẻ bị rối loạn để phát hiện sớm các bệnh lý ở trẻ như viêm phổi, viêm ruột, xuất huyết não…để điều trị kịp thời.
3. Dinh dưỡng cho trẻ nhẹ cân
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, đặc biệt là những trẻ sơ sinh nhẹ cân. Với trẻ sinh non có cân nặng dưới 1,5kg, chưa có phản xạ bú hoặc chưa bú được, trẻ sẽ được chỉ định truyền dung dịch Glucoza 10% theo đường tĩnh mạch.
Với những trẻ bú được thì mẹ nên cho bé bú thành nhiều bữa trong ngày, mỗi bữa chỉ cho bú một lượng nhỏ. Trẻ bú quá yếu nhưng vẫn đút bằng muỗng được thì mẹ có thể vắt sữa ra cốc và dùng muỗng, thìa đút cho trẻ.
Nếu mẹ không có sữa, hãy cho trẻ dùng sữa công thức dành riêng cho trẻ sinh non nhé.
Lượng sữa dùng cho trẻ sơ sinh nhẹ cân hằng ngày:
• Ngày đầu sau sinh: 50 ml/kg theo trọng lượng trẻ, có thể chia ra 10-12 bữa/ngày.
• Từ ngày thứ 2 đến ngày thứ 6: Mỗi ngày tăng thêm 20 ml/kg theo trọng lượng của trẻ, cũng chia ra 10-12 bữa/ngày.
• Từ ngày thứ bảy trở đi: 170 ml/kg trọng lượng, chia ra 10-12 bữa/ngày.
• Từ tháng thứ 5 trở đi, hãy cho trẻ ăn bổ sung và bú mẹ như trẻ đủ cân.
Trên đây là những giải đáp cho câu hỏi “Trẻ sơ sinh nhẹ cân phải làm sao” chắc chắc sẽ giúp các mẹ có thể khắc phục lại tình trạng nhẹ cân cho các con của mình để không phải để nỗi lo lắng luôn thường trực nhé!
Xem thêm: Trẻ sơ sinh biếng ăn mẹ cần làm gì?
